Waar is het aquaduct?

Bij Muiden ligt het breedste aquaduct van Europa: 65 meter breed en circa 620 meter lang, met totaal 12 rijstroken. Het aquaduct is onderdeel van het verleggen en verbreden van de A1. De Vecht heeft met het nieuwe aquaduct bij Muiden weer de ruimte: we leiden de A1 onder de rivier door.

Het aquaduct van Nîmes, dat bijna 50 kilometer lang is, werd over de rivier de Gard heen geleid. Een aquaduct is een constructie die water over lange afstanden transporteert, vaak via bruggen. Het water van het aquaduct kwam uit de bronnen van Fontaine d’Eure, die 17 meter hoger lagen dan de stad.

Een aquaduct is een waterbouwkundig kunstwerk bestaande uit een meestal betonnen bak op ondersteuningen, ofwel een brug waarmee een kanaal over een daaronder lopende weg of over een uitholling in het terrein wordt geleid. Een aquaduct geleidt het water van een bron (rivier, bron, meer o.d.) naar zijn bestemming via een (gemetseld) kanaal of een pijp. Zo'n 80% ervan ligt vlak onder het oppervlak; men volgde graag de contourlijnen in het landschap. Waar dat niet kon, werd een brug, tunnel, brede muur of arcade gebouwd. Het verspreidingsgebied van deze aquaducten is globaal het Romeinse rijk. Veruit de meeste Romeinse aquaducten (gebouwd globaal van 300 v. Chr. tot 500 na Chr.) zijn niet meer in gebruik; wel zijn er inmiddels eigentijdse aquaducten die via enorme pijpen (diameter > 2 meter) water van een externe bron naar een bestemming leiden bijvoorbeeld in Portugal en de VS (o.m. Los Angeles). De stad Rome had 11 aquaducten waarvan het in 140 voor Chr. gereedgekomen aquaduct Aqua Marcia ca. 188 miljoen liter water per dag naar de stad voerde. De Perzen bouwden qanats, ook een systeem voor watergeleiding maar inclusief de waterbron: een qanat tapt ondergronds aanwezig water af van een zogenoemde aquifer, vaak midden in de woestijn, tegen de bergen aan. Ze zijn daarom bijna geheel ondergronds en zonder veel kunstwerken als bruggen e.d. Het verspreidingsgebied: vanuit Perzie/Iran oostwaarts naar Afghanistan, Pakistan en China, westwaarts via Irak en Syrië / Jordanië naar Cyprus enerzijds en via het Arabisch schiereiland naar Egypte, Noord-Afrika tot in Spanje en later ook naar o.m. Mexico en Chili. Aquaduct als tunnel, bij uzès, nîmes, frankrijk (roman aqueducts): brug met aquaduct, pont du gard, bij nîmes, ca. 50 m hoog (le mattas): pilaren van een afwijkend soort aquaduct; de pijlers zijn samengesteld uit losse blokken steen, de toppen van de pilaren zijn uitgehold en vormden draagstenen voor een waarschijnlijk houten bak met pijpleiding om het water over te laten lopen; afstand overbrugd is 375 m, oorspronkelijk 72 pijlers, hoogte pijlers van 3,5 tot 8 m, afstand tussen pijlers 4,9 m, draagsteen met horizontale gleuf van 40 bij 7 cm, gemiddeld verval 0,8% (aquaduct van los bañales, uncastillo, zaragoza; wikipedia): "los angelos aqueduct", een 364 km lange pijpleiding, bouw gestart in 1905 (los angeles department of water and power):