Hoeveel hittegolven zijn er in Nederland geweest?

Het criterium voor een hittegolf in Nederland is een periode van minimaal 5 dagen achtereen met temperaturen boven 25 graden, waarvan op minstens 3 dagen een temperatuur van 30 graden of hoger. Maastricht meet daar het langst en heeft sinds 1906 al 58 hittegolven in de boeken staan. Eindhoven heeft er 41, sinds 1951. Arcen is helemaal indrukwekkend, dat station is er pas sinds 1990 en heeft vanaf dat moment al 46 hittegolven kunnen noteren. Vooral recentelijk grossiert dit station in regionale hittegolven. In 2023 waren het er 3, in 2022 2. Ook 2020 had er 2, 2019 weer 3 en 2018 2. In 2017 was er 1 hittegolf en in 2016 waren er 3. Sinds 2016, in 8 jaar tijd dus, zijn er in Arcen maar liefst 17 hittegolven geweest. Aan de andere kant van Nederland heeft een station als Den Helder sinds het begin van de metingen daar in 1906 maar 5 hittegolven gehad. De stations op Vlieland en Terschelling kwamen beide zelfs niet verder dan slechts één. Maar op de vliegbasis Twenthe bij Enschede waren er sinds 1951 al 29, in De Bilt sinds 1901 30 en het station Deelen bij Arnhem heeft er sinds 1951 al 30 kunnen bijschrijven. Er is geen hittegolf geweest, niet landelijk, zelfs niet regionaal en dat is voor de eerste keer sinds 2011, in 13 jaar tijd dus. Het is logisch dat, als je Nederland als land overziet, er in het binnenland meer hittegolven zijn dan in de gebieden aan zee. In de statistieken zie je dat ook duidelijk terug. De langste landelijke hittegolf was die van 29 juli tot en met 15 augustus in het jaar 1975. Die hittegolf duurde in De Bilt 18 dagen. Het was de eerste hittegolf sinds 1948, in 27 jaar tijd dus. Een jaar later in 1976 maakt De Bilt zijn op een na langste hittegolf met een lengte van 17 dagen mee. De hittegolf in juli 2006 was de op twee na langste met een lengte van 16 dagen. De twee hittegolven in De Bilt van dat jaar werden middenin door één dag van elkaar gescheiden. Het was de dag waarop een uitdovend onweerscomplex, afkomstig vanuit Frankrijk, over het midden van het land naar het noorden trok. In De Bilt werd de 25 graden, die nodig was om de hittegolf door te laten lopen, niet gehaald. In andere delen van het land wel. In plaats van een recordlange hittegolf met een lengte van 24 dagen, staan voor dat jaar nu twee landelijke hittegolven in de boeken, een eerste van 13 en een tweede met een lengte van 10 dagen. Arcen kwam dat jaar op een regionale hittegolf met een lengte van 28 dagen uit, 4 weken aan een stuk.

Het KNMI telt sinds 1901 het aantal landelijke hittegolven. De teller staat nu totaal op 25 hittegolven. De langste hittegolf ooit duurde achttien dagen en viel in juli en augustus 1975. Het daaropvolgende jaar neemt, samen met een hittegolf uit 1947, met 17 dagen een gedeelde tweede plek in. In de jaren 1922, 1930, 1948 en 2001 duurde de hittegolf exact de minimaal vereiste 5 dagen van warm weer. Wel moest het KNMI er een flink aantal jaren op de eerste hittegolf worden gewacht. Die diende zich pas in 1911 aan, dezelfde zomer nog gevolgd door een tweede. Ook in de jaren 1941, 1948 en 2006 kende Nederland er twee. Het jaar 1947, toen een zeer warme zomer op een zeer koude winter volgde, telde er liefst vier.

Sinds 1901 telt het KNMI het aantal landelijke hittegolven. In 2016 hebben we de temperatuurreeksen van de vijf oudste KNMI-meetstations herzien en herberekeningen gedaan. Dit heeft ertoe geleid dat een aantal hittegolven voor 1951 zijn komen te vervallen. In 2018 werd nét niet de langste hittegolf ooit gehaald. De maximum temperatuur kwam op 28 juli in De Bilt nicht boven de 25 graden, waardoor deze zomer twee hittegolven telt: van 15 juli tot en met 27 juli en van 29 juli tot en met 7 augustus. In 2019 waren er twee hittegolven, in juli en augustus. Deze informatie geeft enkel een overzicht van de geschiedenis van een aantal van de hittegolven in Nederland, maar geeft geen totaal aantal.

Sinds 1901 telt het KNMI het aantal landelijke hittegolven. Voor het station De Bilt waren de benodigde temperatuurcorrecties op warme, zonnige zomerdagen het grootst. Dit heeft ertoe geleid dat een aantal hittegolven voor 1951 zijn komen te vervallen. Totaal 30 hittegolven

In de periode 1901-1931 zijn respectievelijk 3 landelijke hittegolven geweest. In de klimaatperiodes 1932-1962 en 1963-1993 zijn respectievelijk 4 en 5 landelijke hittegolven geweest. Tussen 1994 en 2024 zijn er 18 landelijke hittegolven gemeten. In de laatste 20 jaar zijn er negen landelijke hittegolven geweest.

Sinds 1901 telde het KNMI 30 hittegolven, waarvan er veertien plaatsvonden in de eerste 22 jaar van de 21ee eeuw. Tussen 1901 en 30 september 2022 waren er 30 hittegolven in ons land.