Wat is een koele plek?

De landelijke kaart gebruikt de volgende definitie voor een koele plek: De gevoelstemperatuur moet onder de 35 graden liggen. De plek moet openbaar toegankelijk zijn, ook voor mensen met een beperking. De koele oppervlakte moet minstens 200 m2 groot zijn. Er moet een minimale afstand tot wegen zijn: 5 meter voor wegen met een snelheidslimiet van 30 km per uur, 10 meter voor wegen met een snelheidslimiet van 50 km per uur en 15 meter voor wegen met een snelheidslimiet van meer dan 50 km per uur. De koele plek moet breed genoeg zijn. Het is belangrijk op te merken dat bij een gevoelstemperatuur van minder dan 35 graden er maximaal matige hittestress optreedt voor een gemiddeld persoon. Voor de simulaties waarbij de luchttemperatuur buiten de stad ongeveer 30 graden is, voldoen alle plekken met schaduw aan deze eis. Maar in de zon kan de gevoelstemperatuur snel 10 graden hoger zijn. Als we rekening houden met klimaatverandering kan de temperatuur buiten de stad ook stijgen naar 35 graden of hoger. In dat geval kan de gevoelstemperatuur in de schaduw ook boven de 35 graden komen. Ergens rond deze gevoelstemperatuur ligt het kantelpunt dat mensen vanwege de hitte geen gebruik meer maken van koele buitenlocaties. Deze definitie van koele plekken kan uitgebreid worden met aanvullende criteria, zoals toegankelijkheid, veiligheid, sanitaire voorzieningen etc. Dit is niet in de standaard landelijke kaart opgenomen. In 2023 is een nadere definitie van aangename koele verblijfsplekken gemaakt, zie publicatie Platform 31. Daarin staat dat koele plekken ook plekken zijn met deels zon en deels schaduw (50% - 50% in navolging van de adviezen van Klemm, Den Haag). Bij een minimale koele oppervlakte van 200 m2 betekent dit dat gehele aangename koele plekken vooral ook groot genoeg moeten zijn: minimaal 400 m2. Dit past ook bij de eis dat in de buitenruimte minimaal 9 m2 per bewoner beschikbaar moet zijn met als doel om te grote drukte op weinig kleine plekken te voorkomen. Deze ontwerpeisen staan niet in de landelijke kaart. Het zijn adviezen voor vervolgkaarten.

Koel bewaren is dus wat anders dan gekoeld bewaren. Staat er op het product koel bewaren, dan bewaar je ‘m koel, donker en droog. De gelukkigen met een kelder of koele voorraadkast: leg het hier neer. Heb je geen van beiden? De temperatuur moet dan in ieder geval liggen tussen de 15 en 20 °C; niet in de koelkast dus. Gekoeld bewaren betekent altijd: regelrecht naar de koelkast. Dé plek waar micro-organismen zoals bacteriën en schimmels moeite hebben met groeien. Wees gerust, al deze producten mogen dus rond kamertemperatuur blijven. In het geval van donker bewaren: vermijd licht en plaats het in een keukenkastje of andere voorraadkast. Ook belangrijk: sla de etenswaren op een wat koelere plaats op indien ook je kamertemperatuur 35 graden is in de zomer.

Een koele plek is een plek in de stad waar je je hoofd koel kunt houden tijdens extreme hitte. Waar je moet zijn voor verkoeling, kun je vinden met 'De koele plekken checker', een interactieve kaart die de gevoelstemperatuur laat zien in de stad. Je kunt op de kaart ook de drukte zien.