Wie waren de Friezen in de vroege middeleeuwen?

De Friezen in de vroege middeleeuwen waren een groep onderling verwante Germaanse stammen die woonden in het Nederlandse kustgebied en delta. Deze groep hoort niet verward te worden met moderne Friezen of Frisii uit de Romeinse tijd. Tussen de Rijn-Maas-Scheldedelta en Eems woonden aanvankelijk ten tijde van de Romeinen de Frisii. De naam van de oude Friezen is misschien overgenomen door de nieuwkomers en/or aan hen gegeven door de Franken, die zich immers vaak baseerden op de oude Romeinse benamingen. De nieuwe Friezen die hun plaats innamen vormden in de middeleeuwen de kern van een nieuwe Friese etniciteit die later zou ontwikkelen tot de moderne bevolking van de provincie Friesland. In de vroege middeleeuwen waren de westelijke kustbewoners dus waarschijnlijk een heterogene groep, bestaande uit "nieuwe Friezen" of "Angelsaksen" uit het noorden en Engeland, een restbevolking uit het gebied zelf en Franken uit het rivierengebied. Later ontstond in de kustgebieden van het westen en het noorden wellicht een etnische Friese eenheid, met verschillen tussen de westelijke Friezen van de Zwin tot de Vlie, de middelste Friezen van de Vlie tot de Lauwers en de oostelijke Friezen van de Lauwers tot de Wezer. De West-Friezen werden in de 12de eeuw met hun bekering tot het christendom en adoptie van het feudalisme geleidelijk Hollanders genoemd, in tegenstelling tot de Friezen aan de overkant van de Vlie. De Hollanders wisselen in de 12de en 13de eeuw van het Fries naar het Frankisch, wat leidde tot het Hollands, een door het Fries beïnvloed dialect van het Nederfrankisch.

In de vroege middeleeuwen bewonen de Friezen het kustgebied van Nederland. Ze geloven in natuurgoden en zelfs in het brengen van mensenoffers. Met de komst van christelijke missionarissen wordt hun manier van leven op de proef gesteld. In de tijd van Radbod leefde ook Willibrord die de heidense Friezen tot het christendom wilde bekeren.

De Friezen lijken hierop een uitzondering te zijn. Zij worden al in de Vroege Keizertijd vermeld als de bewoners van de huidige provincies Noord-Holland en Friesland. Als volk zijn ze ouder dan de genoemde federaties, en ook nu deze allang zijn verdwenen, zijn er in Nederland nog West-Friezen en Friezen, en in Duitsland en Denemarken Oost- en Noord-Friezen. Het lijkt een nuance anders te hebben gelegen. Er was niemand meer om te onderwerpen. Het land was, om onduidelijke redenen, grotendeels verlaten toen de Angelen en Saksen naar het westen begonnen te migreren. Ze vestigden zich in een niemandsland, en gedurende de vierde, vijfde en zesde eeuw lijkt niemand zichzelf te hebben aangeduid als Fries. Pas in de zevende eeuw duikt de naam weer op in onze bronnen.