Wat is het oudste dorp?

In Bulgarije is het oudste dorp van Europa gevonden, meldden de media deze week. De nederzetting was zo’n 4700 jaar voor Christus gesticht. In het gebied van de huidige gemeente Sittard-Geleen bevonden zich ooit de oudste dorpen van Nederland. 5000 jaar geleden vestigden zich hier de bandkeramiekers. In de Engelstalige Wikipedia is zelfs te lezen dat de bandkeramiekers zich al rond 5200 v. Chr. in Nederland vestigden. Sittard is dan wel meteen ouder dan het net gevonden dorp in Bulgarije. Tien kilometer naar het zuiden claimt de gemeente Beek dezelfde status van ‘oudste dorp’. Wikipedia : “In 2005 werden tijdens werkzaamheden tussen Beek en Neerbeek de resten gevonden van een versterkte dorpsnederzetting daterende uit 5000 voor Christus. Daar er zover bekend geen oudere resten van een versterkte nederzetting in Nederland gevonden zijn, maken deze dit dorp tot het oudste dorp in Nederland.” Een beetje naar het westen in dezelfde regio ligt Elsloo. En wat staat daarover in de Wikipedia ? Je raadt het nooit: “Voor zover bekend is Elsloo het oudste boerendorp van het huidige Nederland.” Nog wat zuidelijker ligt in Maastricht de wijk Amby. Dat was vroeger een zelfstandige gemeente en Wikipedia weet er iets bijzonders over te melden: “Amby wordt wel eens aangeduid als het oudste dorp van Nederland”.

Het dorp is genoemd naar de heilige Pancratius (239-304) en is het oudste dorp van de gemeente. Op de plaats van het huidige Sint Pancras lag in de dertiende eeuw het dorp Vronen. Onder leiding van de jonge graaf Jan I van Holland, werd Vronen totaal verwoest. Pas jaren later werd op de resten van het oude dorp bij de oude begraafplaats de Sint Pancratiuskapel gebouwd. In 1487 werd de kapel een parochiekerk. Het nieuw gestichte dorp kreeg de naam Sint Pancras.

Nijmegen vaakst geroemd als oudste stad van Nederland. Volgens archeologen waren er al in de late steentijd bewoners in het gebied dat nu Nijmegen is. De Tiberius-zuil werd waarschijnlijk rond het jaar 17 na Christus gebouwd. De Romeinse nederzetting op die plek vindt zijn oorsprong rond het begin van de jaartelling. Maastrichtse historici duiken graag in het gat in de geschiedenis van hun rivaal: direct na de Romeinse tijd is er rond Nijmegen namelijk weinig bewijs gevonden van de continuïteit van stedelijke bezetting, in tegenstelling tot Maastricht. Heerlen werd rond het jaar 0 al bewoond. Voorburg oudste stedelijke nederzetting van Nederland. Al rond 50 voor Christus was het plaatsje bewoond door het Germaanse volk de Cananefaten. Daarom is Nijmegen niet het enige dorp dat ervoor in aanmerking komt.

Die locatie is namelijk het oudste dorp van Spanje; de perfecte plaats om een reis te maken door de geschiedenis van Spanje. De naam van het plaatsje is Brañosera en het ligt in de provincie Palencia in de regio Castilië en León. Dit dorp wordt beschouwd als het eerste dorp dat ooit gebouwd werd door de mensen die het land hier bevolkten. Graaf Munio Núñez verleende de eerste privileges en rechten aan deze nederzetting. Dit gebeurde op 13 oktober 824. Dat is de datum waarop het dorp zelf dingen mocht gaan bepalen en waarop de lokale gemeente is ingesteld. Dit was een primeur voor heel Spanje.