Wat voor gevolgen heeft klimaatverandering op de omstandigheden in de Waddenzee en rond de Eilanden?

Grilliger neerslag, warmer water, verdrinkende wadplaten en verdroogde natuurgebieden, de gevolgen van de klimaatverandering voor het Waddengebied zijn door de Waddenacademie samengevat in een factsheet. Kijken we naar de beschikbaarheid van zoet water, dan zie je een keten vanaf het vasteland, via de zee naar de eilanden. Hoosbuien afgewisseld met droogte hebben gevolgen voor de landbouw, maar bijvoorbeeld ook voor de beschikbaarheid van het drinkwater op de eilanden en natuurlijk de ecosystemen in de Waddenzee zelf. Veranderingen in de aanvoer van zoetwater leiden tot wisselende zoutgehaltes bijvoorbeeld. Door de zeespiegelstijging zullen, zo meent Hoekstra, op de langere termijn Wadplaten gaan verdrinken. Dat maakt zeespiegelstijging een van de grootste uitdagingen voor het gebied. Want de droogvallende platen en de werking van de getijden zijn zo bepalend voor de ecosystemen en overigens ook voor de status als Unesco-werelderfgoedgebied. De vraag zal zijn of ze mee kunnen groeien met de zeespiegelstijging dankzij sediment uit de Noordzee. Maar voor sommige gebieden in de westelijke Waddenzee is het niet ondenkbaar dat de zeespiegel sneller zal stijgen dan de platen kunnen groeien. De opwarming van het arctisch gebied, die sneller gaat dan bij ons, zorgt ervoor dat de leefgebieden van plant- en diersoorten verdwijnen. Het trek- en broedgedrag van de vogels verandert. Dat is slechts een klein voorbeeld om te laten zien dat de klimaatcrisis echt mondiaal is en dat veranderingen elders ook voor onze natuur van groot belang zijn.

Klimaatverandering en zeespiegelstijging zullen gevolgen hebben voor het Waddengebied en zijn bewoners, op korte, middellange en lange termijn. Er zullen effecten optreden op de dynamiek van droogvallende en onder water lopende wadplaten in de Waddenzee, het open landschap, het ecosysteem en de landbouw. Sinds het begin van de vorige eeuw is de zeespiegel met ongeveer 15 centimeter gestegen. Ten gevolge van het versterkte broeikaseffect door de menselijke productie van verschillende gassen kan in de komende eeuw de zeespiegel wereldwijd gaan stijgen met maximaal ongeveer een halve meter. Klimaatverandering leidt ook tot een grotere kans op wateroverlast door veranderende neerslagpatronen, overstromingsrisico’s vanuit zee en de boezem, een versterkte zoutindringing, langere perioden van droogte en temperatuurstijging.

Als er niet voldoende zand aangevoerd wordt, dan de verdeling van geulen en hogere zandgebieden zal veranderen en de grootte van broedplaatsen zal afnemen. Dit heeft grote gevolgen voor de ecologie van het Waddengebied.