Waar komen de sprookjes van Grimm vandaan?

De verhalen die de gebroeders Grimm opschreven in hun eerste versie uit 1812, waren verhalen die zij zelf kenden, die ze van kennissen te horen kregen én die ze leerden uit geschreven bronnen. Wel komen bepaalde sprookjes uit specifieke Duitse steden, zoals de Rattenvanger van Hamelen en de Stadsmuzikanten van Bremen. De gebroeders Grimm brachten een groot deel van hun jeugd door in Steinau an der straße. Het is de stad waar de gebroeders Grimm veel van hun verhalen schreven. Zij was een van de grootste bijdragers aan de sprookjesverzamelingen van de gebroeders Grimm. De gebroeders Grimm gaven les aan de beroemde universiteit van Göttingen, deden er onderzoek en werkten in de bibliotheek. Ze publiceerden enkele werken over de Duitse taal en mythologie, maar ook een derde editie van hun Kinder- und hausmarchen, de sprookjes die we zo goed kennen.

De twee Duitse broers Jacob en Wilhelm Grimm waren er niet op uit kinderharten te veroveren. Ze deden onderzoek naar taal en folklore en verzamelden jarenlang mondeling overgeleverde sprookjes om het Duitse cultureel erfgoed te bewaren.

De sprookjes van gebroeders Grimm bieden niet alleen morele lessen maar ook een venster naar het leven in 19e-eeuws Duitsland. Ze bevatten namelijk historische context en culturele referenties die je een dieper begrip geven van de Duitse cultuur en geschiedenis. Van oude gebruiken en tradities tot de morele en sociale normen van die tijd, deze verhalen zijn een schatkamer van informatie. Ze geven je een inkijkje in de manier waarop mensen dachten, leefden, en de wereld om hen heen interpreteerden. De originele Duitse sprookjes bevatten unieke woorden en uitdrukkingen die je niet in de vertaalde versies vindt. Door ze in het Duits te lezen, krijg je toegang tot de subtiele nuances die vrijwel altijd verloren gaan in de vertaling. Woorden hebben immers de kracht om een unieke atmosfeer en emotie over te brengen, die soms moeilijk in een andere taal te vangen zijn. Het lezen van sprookjes in hun oorspronkelijke vorm is daarom een eyeopener en bovendien een taalkundig verrijkende ervaring.

De broers Jacob Ludwig Karl en Wilhelm Karl Grimm zijn twee Duitse taalkundigen die door het verzamelen van tot dan toe voornamelijk mondeling overgeleverde volksvertellingen en sprookjes, gepubliceerd in de bundel Kinder- und Hausmärchen, tot de belangrijkste sprookjesverzamelaars ter wereld zijn gaan behoren. De Kinder- und Hausmärchen van Grimm zijn in 2005 opgenomen in het Unesco Memory of the World Register. In het Sprookjesbos zijn de volgende sprookjes van Grimm te vinden: Doornroosje De Zes Dienaren Roodkapje Raponsje De Wolf en de Zeven Geitjes Hans en Grietje Vrouw Holle Tafeltje Dek Je, Ezeltje Strek Je Sneeuwwitje De Zes Zwanen Assepoester Kikkerkoning Repelsteeltje Hierbij moet wel aangetekend worden dat voor Doornroosje, Roodkapje en Assepoester geldt dat ze al eerder waren opgetekend door Charles Perrault. De Efteling volgt hierbij grotendeels de Grimmversie, wellicht mede gebaseerd op het feit dat Anton Pieck al eerder De Sprookjes van Grimm had geïllustreerd. Niettemin worden er soms ook Perraultelementen ingemengd, zoals het glazen muiltje van Assepoester. Met deze dertien sprookjes zijn de Gebroeders Grimm de best vertegenwoordigde uitgever-auteurs van sprookjes in het Sprookjesbos. Uitbeelding De Gouden Gans Buiten het bos is op het Anton Pieckplein nog een verwijzing te vinden naar de Bremer Stadsmuzikanten en De Gouden Gans (Zwaan Kleef Aan). Je vindt hier ook de Ganzenhoedster, aanvankelijk aan een verhaal van Bob Venmans gekoppeld, maar sinds het boek Sprookjes van de Efteling uit 1974 gekoppeld aan 'De Ganzenhoedster' van Grimm. Tot 2003 had de Game Gallery een spel naar Het Dappere Snijdertje. Grimmbeeld De gebroeders worden in de Efteling geëerd met een standbeeld, het Grimmbeeld, in de Siertuin. Het werd in 2013 onthuld naar aanleiding van het tweede eeuwfeest van Kinder- und Hausmärchen. Een eerste bundeltje met een aantal sprookjes van Grimm verscheen in Nederland al in 1820: Sprookjes-boek voor kinderen, dat 20 sprookjes bevatte. Hoewel dit geen succes was, groeide in de 19e eeuw ook in Nederland de populariteit van de sprookjes van Grimm. Er volgden dus meer uitgaven; heel bekend en vaak herdrukt is de vertaling van Onno Vere en Christine Doorman uit 1917, met 27 mooie kleurenplaten van Rie Cramer. Een volledige Nederlandse uitgave kwam er pas in 1942: De sprookjes van Grimm, vertaald door M.M. de Vries-Vogel en met veel zwart-wit illustraties en vijf kleurenplaten van Anton Pieck. Deze uitgave, 'de Grimm van Pieck', was de basis voor de ontwerpen die Pieck heeft gemaakt voor het Sprookjesbos van De Efteling. In 1974 volgde een vertaling bij Lemniscaat: Grimm, Sprookjes voor kind en gezin. De vertaling was in handen van een sprookjes-studiegroep, het boek was geïllustreerd met zwart-wit illustraties van een grote groep tekenaars. Bij de 4e druk in 1979 van deze 'Grimm van Lemniscaat' kwamen er kleurenplaten bij, onder andere van Lidia Postma. In 2005 gaf Lemniscaat een nieuwe vertaling uit: Grimm. De vertaling was van Ria van Hengel en de illustraties, allemaal in kleur, waren van Charlotte Dematons. Het boek werd in 2006 bekroond met zowel een zilveren griffel voor de vertaling als een zilveren penseel voor de illustraties. Deze 'Grimm van Dematons' werd ook, met veel succes, in Duitsland uitgegeven. De drie volledige Nederlandse uitgaven zijn alle gebaseerd op de 7e druk uit 1857. Van de Kleine Ausgabe is in 2012 een Friese vertaling verschenen: Mearkes fan Grimm, in 2016 volgde een vertaling in het Gronings: de Grunneger Grimm. Nederlandse Grimm-uitgaven Grimm van Pieck Grimm van Lemniscaat Grimm van Dematons Zie ook Hans Christian Andersen Charles Perrault

De gebroeders Grimm verzamelden Duitse volksverhalen, die zij publiceerden onder de titel Kinder- und Hausmärchen (1812-1822). Later ontstond de aan de gebroeders Grimm zelf gekoppelde 'sage', waarin werd verteld dat zij jarenlang door de Duitse landen waren getrokken om er de sprookjes te verzamelen. In feite werden de teksten aan de broers toegestuurd door vrouwen uit hogere kringen. Mevrouw Viehmann, afstammelinge van uit Frankrijk verdreven hugenoten, dochter van een herbergier, kende veel zowel Duitse als Franse sprookjes en volksverhalen. Zij vertelde in het bij Kassel gelegen dorpje Zwehrn, waar zij woonde, veel verhalen aan de Grimms. Ten minste 20 daarvan, bijvoorbeeld KHM 94, De verstandige boerendochter, en KHM 106, De arme molenaarsknecht en het katje, zijn in de bundel Kinder- und Hausmärchen opgenomen. Ze verzonnen deze verhalen niet zelf, maar tekenden ze op uit de mond van anderen, waaronder Dorothea Wild en Werner von Haxthausen, heer op kasteel Bökerhof bij Brakel (Duitsland).