Wat betekent Oudegracht in Utrecht?

Wat Oudegracht betekent in Utrecht, wordt niet uitgelegd in de tekst. Het antwoord is dus: none

Oudegracht: de eerste werfkelders In de 12e eeuw werd de Oudegracht gegraven. Handelaren gebruikten deze gracht vooral voor de aanvoer van spullen. Haven dwars door de stad Met de werven en werfkelders aan de gracht had Utrecht een bijna 2 kilometer lange haven dwars door de stad. Met 4 kilometer aan kades, omdat aan beide zijde van de gracht kades zijn.

De Oudegracht, of "old canal", runs through the center of Utrecht, the Netherlands. It starts in the southeast of the city. Hierbij komen de Kromme Rijn en de Vaartse Rijn samen met de oorspronkelijke gracht van de vestingstad, en vanuit daar loopt de Oudegracht het centrum in. Parts of the Oudegracht follow the original flow of the river Rhine, maar er is enige discussie over welke delen hierbij horen. De noordelijke helft is waarschijnlijk een vroeg kanaal uit ongeveer het jaar 1000 na Christus dat het Rijngedeelte met de rivier de Vecht verbindt. Het zuidelijke deel werd gestart in 1122, nadat het waterpeil van de Rijn in Utrecht was gedaald vanwege de nieuwe dam bij Wijk bij Duurstede. Het gegraven materiaal werd gebruikt om de wanden van het kanaal te verhogen, om de kans op overstromingen te verkleinen. Toen het stelsel van sluizen in 1275 was voltooid, was het waterpeil constant, waardoor er permanente droge kelders en nieuwe kaden op het waterpeil konden worden gemaakt, vandaar de typische werven onder straatniveau. Er stonden vroeger pakhuizen langs het kanaal. Tegenwoordig zijn veel van deze pakhuizen omgebouwd tot restaurants en cafés.

De Utrechtse Oudegracht is niets anders dan een ingenieus middeleeuws havencomplex van werven en werfkelders die onder de straat door in verbinding staan met grote opslagkelders onder de grachtenpanden. De eerste fase begint in de twaalfde eeuw kort na het graven van de Oudegracht. Toen was er weliswaar al een behoorlijk hoogteverschil tussen de laaggelegen kades en de straat met de huizen eraan, maar van werfkelders was nog geen sprake. Alle handelswaar moest eerst de oever worden opgesleept om vervolgens via de keldertrap weer naar beneden te worden gebracht naar de huiskelder van het grachtenpand. Ergens aan het eind van de twaalfde eeuw maakte een slimme handelaar een tunnel onder de straat door. Dat kon omdat alleen de straat eigendom was van de stad, maar de ondergelegen grond inclusief de oever aan de gracht niet. Via de tunnel kon de handelswaar vanaf de werf of kade direct en gelijkvloers naar de huiskelder van het aan de straat gelegen grachtenpand worden versleept. De bouw van het tunneltje kreeg snel navolging. Bovendien duurde het niet lang of er werden ook perceelsbrede werfkelders met tongewelf gebouwd. Daardoor kon de werfkelder zelf ook voor opslagruimte worden gebruikt. Op den duur werden vrijwel alle tunneltjes door werfkelders vervangen. Rond 1300 waren er al veel nieuwe werfkelders aangelegd. Na 1300 kwam de bouw van de werfkelders aan de Oudegracht pas goed op gang. Nieuwe tunneltjes werden er niet meer gemaakt, waardoor de werfkelders steeds meer een aaneengesloten rij vormden. De werfkelders werden ook steeds vaker afgesloten met een hek of met een bakstenen voorkant. Wel zo veilig voor de opgeslagen spullen! Maar omdat iedere eigenaar wat anders bouwden, was wel duidelijk te zien dat de werven en de kelders particulier eigendom waren. Dat gold ook voor de bestrating van de werven. De een had keien en de ander klinkers. Ook waren er eigenaren die de werf helemaal niet bestraat hadden. Aan het begin van de zestiende eeuw was de Oudegracht aan beide zijden min of meer volgebouwd met werfkelders. Maar de behoefte aan opslagruimte groeide nog steeds. Aangezien er geen nieuwe werfkelders meer bij konden, werden ze in de eeuwen daarop zoveel mogelijk uitgebreid. Gewelven werden verhoogd en de kelders verlengd, dit laatste veelal ten koste van de werf. Door al die verschillende lengtes van de werfkelders boden de werven in de zeventiende eeuw een totaal ander aanzicht dan vandaag de dag. Rond 1900 was langzamerhand het huidige beeld ontstaan. De werfkelders waren nu ongeveer even lang en werden vrijwel allemaal afgesloten met een bakstenen muur met een deur en enkele vensteropeningen. Nog steeds waren de werven particulier bezit, dus van een openbare straat aan de werf was geen sprake. Veel stenen borstweringen bovenaan de straat werden vervangen door ijzeren hekken, die ook wel balies worden genoemd.

De officiële spelling voor de straat is Oudegracht, de waterweg heet Oude Gracht. Beide schrijfwijzen hebben dus hun eigen betekenis.

De Oudegracht is het bruisende middelpunt van Utrecht. Langs de grachten bevinden zich talloze gezellige restaurantjes en winkels. Je kan hier zomers heerlijk tafelen langs het water of zelf er door heen varen met een bootje of per kano!