Hoe om te gaan met stakingen?

Staken is een recht en mag dus niet leiden tot sancties. Het volstaat om te melden dat je afwezig zal zijn op een bepaalde datum omwille van een staking. Probeer zoveel mogelijk in dialoog te treden en leg de redenen voor de actie uit. Blijf in alle omstandigheden kalm en ga niet in op provocaties van de werkgever, directie, derden of niet-stakers. Vermijd acties die bedoeld zijn schade te veroorzaken aan bedrijven of personen.

Dan mag je geen arbeidskrachten uitzenden om het werk van de stakers over te nemen. Het onderkruipersverbod geldt voor uitzendbureaus en niet voor opdrachtgevers. Werken jouw mensen al in de betreffende ondernemingen? Informeer hen dat ze geen werk van de stakende werknemers overnemen. Vertel jouw uitzendkrachten over de staking en wijs hen op het verbod van het overnemen van werkzaamheden van stakende collega’s. Het komt wel eens voor dat uitzendkrachten de vraag krijgen van de opdrachtgever om extra uren te werken of op een andere (gestaakte) afdeling te werken, wat zoals gezegd in strijd is met de Waadi en de gedragsregels. De ISZW kan een onderzoek instellen om vast te stellen of de uitzendonderneming in strijd handelt met het onderkruipersverbod. Als de inspectie vaststelt dat de uitzendonderneming in overtreding is, kan dit leiden tot een gerechtelijke procedure.

Staken doe je dus alleen als het écht nodig is om je doel te bereiken. Bijvoorbeeld omdat jij of je collega's moeite hebben om rond te komen met je salaris. Of omdat oudere werknemers korter willen werken om gezond het pensioen te halen. Of om gedwongen ontslagen te voorkomen. De vakbond doet ook de begeleiding van acties, mocht het zover komen. Het besluit om actie te gaan voeren, komt altijd vanuit de werknemers die lid zijn van de vakbond. Vakbondsleden kunnen zich inschrijven als staker en krijgen dan een dagvergoeding vanuit de vakbond. Hier is een speciaal geldpotje voor bij CNV. Ben je geen lid, dan heb je ook geen recht op een stakingsuitkering.

Mag iedereen staken? Staken is een absoluut recht voor ieder personeelslid, of je nu tijdelijk of vast benoemd bent. Je moet zelfs niet aangesloten zijn bij een vakbond om te kunnen staken. Uiteraard krijgen enkel leden een stakingsvergoeding. Staken heeft geen weerslag op je dienstanciënniteit. Tijdelijken moeten wel opletten. Om het recht op TADD te verwerven, moeten ze een bepaald aantal dagen effectief gepresteerd hebben. Omdat ze op een stakingsdag geen effectieve prestaties leveren, telt die dag niet mee. Als tijdelijke collega’s mee willen staken, dan moeten ze onderzoeken of die stakingsdag hun recht op TADD in het gedrang brengt. Wie staakt, heeft geen recht op salaris. Als je één dag — d.w.z. meer dan een halve dag — staakt, dan verlies je 1/360 van je brutojaarsalaris. Staak je een halve dag — d.w.z. van meer dan een uur tot een halve dag — dan verlies je 1/720 van je brutojaarsalaris. Staak je een uur, dan verlies je 12 % van 1/360ste van het brutojaarsalaris. Deelname aan een staking heeft verder geen financiële gevolgen, niet op je eindejaarstoelage of vakantiegeld, niet op je uitgestelde bezoldiging, niet op je pensioen,…. Ook je geldelijke anciënniteit loopt gewoon door. Personeelsleden die niet deelnemen aan de staking, komen volgens hun gebruikelijke dienstrooster naar school en vervullen — voor zover mogelijk — hun normale opdrachten. Zij kunnen enkel volgens hun normale lessen-, vervangings- en toezichtroosters ingeschakeld worden voor toezichten. De directeur mag geen extra inspanningen vragen. De leerlingen moeten op de school terechtkunnen en de school moet voor opvang zorgen. Als vóór de staking uit het overleg met de vakbondsafgevaardigde(n) van de school zou blijken dat het aantal niet-stakende personeelsleden niet zal volstaan om de normale opdrachten waar te nemen, dan moet het school- of centrumbestuur zorgen voor een doelmatig toezicht. Als het organiseren van toezicht onmogelijk blijkt, kan het bestuur beslissen om de school te sluiten. De directeur moet de ouders altijd op voorhand laten weten of de school of het centrum open zal zijn tijdens de staking. Hij moet hen ook op de hoogte brengen van de maatregelen die getroffen zijn voor de opvang van de leerlingen.

Bij sommige stakingen wordt dan een alternatief aangeboden, bijvoorbeeld bij de stakingen in de apotheken konden leden mailen naar een mailadres met hun aanmelding. Het kan zijn dat deze manier van aanmelden een uitzondering is, dus dat we het niet heel actief promoten. Ook als je geen lid bent van een vakbond kun je staken. De officiële aankondiging van de staking in je bedrijf is voor alle werknemers en niet alleen voor vakbondsleden. Maar alleen vakbondsleden hebben recht op een stakingsuitkering, of rechtsbijstand van de bond. Staken kan en mag als je ziek bent, het is alleen de vraag of het kan met de betreffende ziekte. Let op: een zieke werknemer heeft recht op loondoorbetaling, maar wanneer je als zieke werknemer gaat staken heb je geen recht op loon. Voor het collectief is het goed om te staken, hoe meer mensen hoe beter. Voor jou als werknemer kan het minder gunstig zijn in verband met loondoorbetaling. Nu hebben we natuurlijk wel de stakingsuitkering die een deel opvangt. Dat kan, let wel op dat er een aanmelding nodig is voor de stakingsuitkering en aanmelden is bijna altijd op locatie. Stakingen zijn bedoeld om de werkgever te laten zien dat het personeel onmisbaar is en betere arbeidsvoorwaarden verdient. Een staking is een manier voor werknemers om druk uit te oefenen op de werkgever. De FNV organiseert een staking als laatste vorm van protest om de wensen van de werknemers te steunen. Als praten met de werkgever niet meer helpt, dan mag er actie worden gevoerd door bijvoorbeeld te staken. Werknemers leggen samen tijdelijk het werk neer of voeren hun werk niet op de normale manier uit, meestal voor betere arbeidsvoorwaarden of een beter loon. Als je als FNV-lid meedoet aan een georganiseerde staking, krijg je een stakingsuitkering, dat is een financiële vergoeding uit de stakingskas als je werkgever je loon niet doorbetaalt.