Wat zijn conflictvrije verkeerslichten?

Een kruispunt met om de beurt groen is dus geen garantie dat er geen conflicten plaatsvinden. Bij een regeling met om de beurt groen moet iedereen ook langer wachten. De keuze tussen om de beurt groen of tegelijk groen is voor wegbeheerders vaak een afweging tussen veiligheid en doorstroming. Regel de verkeerslichten conflictvrij.

Om die aantallen te doen dalen – en het liefst tot nul te herleiden – is er een specifieke maatregel opgenomen in het Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021 – 2025: maatregel 3: conflictvrije en slimme lichtenregelingen krijgen absolute voorrang. Om de verkeersveiligheid te verhogen, is het ‘maximaal conflictvrij’ regelen opgenomen als één van de speerpunten in dit actieplan. Daarbij worden zo min mogelijk conflicten met actieve weggebruikers toegestaan. Op vlak van doorstroming is het uitgangspunt ‘nooit voor niets voor het rood’. Centraal daarin staat de afweging tussen de verkeersveiligheid, die als prioritair vooropgesteld wordt, en de doorstroming op verkeerslichtengeregelde kruispunten (dus niet op rotondes of niet-lichtengeregelde kruispunten).

Het conflictvrij afwikkelen van een verkeersstroom houdt in dat de betreffende verkeersstroom geen conflicten heeft met andere verkeersstromen. Bij een verkeerslicht worden de verkeersstromen die elkaar kruisen na elkaar afgehandeld. Op het moment dat een verkeersstroom door groen rijdt, wordt dus geen andere verkeersstroom gekruist. Een volledig conflictvrij geregeld kruispunt heet ook wel een exclusieve regeling.

Het is niet mogelijk om te zien of een kruispunt conflictvrij is wanneer je links moet afslaan en je hebt een groene pijl bij de verkeerslichten om door te rijden in enkel de linkse richting. Dat kan je niet, want groen betekent NIET dat je voorrang hebt, enkel dat je mag doorrijden, bij pijlen: mag doorrijden in de aangeduide richting. In Vlaanderen zouden er geen "snijdende verkeersstromen" mogen zijn, maar die zijn er wel in realiteit, dus het is zeer goed mee uit te kijken, zowel tov tegenliggers op rijbaan, als fietsers naast de rijbaan.

93% van de kruispunten zijn vandaag volledig of gedeeltelijk conflictvrij en/of voorzien van veiligheidsverhogende maatregelen. Van alle kruispunten is 22% volledig conflictvrij; 71% is gedeeltelijk conflictvrij of voorzien van veiligheidsverhogende maatregelen. Om te bepalen welke conflicten we wel of niet toelaten in een lichtenregeling, gebruikt AWV een afwegingskader conflictvrij regelen. Een heel duidelijk afwegingskader – waarin stap voor stap wordt nagegaan hoe de lichtenregeling het mogelijk maakt dat kwetsbare verkeersdeelnemers het kruispunt veilig kunnen oversteken – is daarbij de leidraad. Met het Vlaamse Actieplan Verkeerslichten worden elk jaar op minstens 125 kruispunten conflicten weggewerkt. Zo bouwt AWV stelselmatig situaties af waar weggebruikers elkaar kruisen, wat de verkeersveiligheid gevoelig verhoogt. Conflicten op verkeerslichtengeregelde kruispunten worden stelselmatig afgebouwd over heel Vlaanderen, gemiddeld gaat het om één kruispunt om de drie dagen. Vandaag is 93% van alle 1739 kruispunten met verkeerslichten in het beheer van Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) volledig of gedeeltelijk conflictvrij en/of voorzien van veiligheidsverhogende maatregelen. Conflicten weg en extra detectie om wachttijden te verlagen op 877 kruispunten Met het Vlaamse Actieplan Verkeerslichten worden elk jaar op minstens 125 kruispunten conflicten weggewerkt. Zo bouwt AWV stelselmatig situaties af waar weggebruikers elkaar kruisen, wat de verkeersveiligheid gevoelig verhoogt. Deze legislatuur maakte AWV in totaal 519 kruispunten maximaal conflictvrij*, sinds de start van het actieplan gaat het om 877 lichtengeregelde punten. 93% van de kruispunten zijn vandaag volledig of gedeeltelijk conflictvrij en/of voorzien van veiligheidsverhogende maatregelen. In 2019 was dit nog 85%. Van alle kruispunten is 22% volledig conflictvrij; 71% is gedeeltelijk conflictvrij of voorzien van veiligheidsverhogende maatregelen. Het is nu kwestie het actieplan verkeerslichten zonder dralen af te werken en uit de evaluatie van de ongevallen die zich zouden blijven voordoen na te gaan waar en hoe eventueel nog bijkomende maatregelen nodig zijn.

Het uitgangspunt bij elk kruispunt dat op de studietafel van AWV belandt, is een volledig conflictvrije regeling. Bij elk kruispunt willen we naar een situatie waarbij voetgangers en fietsers niet kruisen met gemotoriseerd verkeer. Indien deze ‘conflicten’ niet vermeden kunnen worden, nemen we extra veiligheidsmaatregelen. Soms is het niet mogelijk om alle conflicten op een kruispunt weg te nemen, omdat dat bijvoorbeeld zou zorgen voor structurele file-opbouw - met mogelijk gevaarlijke situaties op achterliggende kruispunten. In die situaties waar het niet mogelijk is volledig conflictvrij te werken, worden conflicten toegelaten, in eerste instantie tussen gemotoriseerd verkeer. De conflicten tussen gemotoriseerd verkeer en actieve weggebruikers (voetgangers en fietsers) worden zoveel mogelijk beveiligd.

Het conflictvrij afwikkelen van een verkeersstroom houdt in dat de betreffende verkeersstroom geen conflicten heeft met andere verkeersstromen. In veel gevallen zijn voor het conflictvrij maken van verkeersstromen bepaalde hulpmiddelen nodig, zoals verkeerslichten of fysieke scheidingsmaatregelen. Bij een verkeerslicht worden de verkeersstromen die een conflict opleveren niet tegelijk voor hetzelfde wegvak toegelaten.