Wat zijn de gevolgen van extreme weersomstandigheden?

In sommige regio’s komen extreme weersomstandigheden en overstromingen steeds vaker voor, terwijl andere vaker met extreme hitte en droogte te kampen hebben. De klimaatverandering is een zeer ernstige bedreiging en de gevolgen ervan hebben invloed op veel verschillende aspecten van ons leven. We moeten nu actie ondernemen voor het klimaat, of deze gevolgen zullen alleen maar toenemen. De klimaatverandering heeft gevolgen voor alle regio’s in de wereld. De ijskappen smelten en de zeespiegel stijgt.

Extreme weersomstandigheden zoals periodes van extreme droogte, zware regenval en overstromingen nemen toe als gevolg van klimaatverandering. Langere perioden van hitte en droogte leiden tot meer bosbranden, mislukte oogsten, gezondheidsproblemen en grotere druk op voedsel- en watervoorraden. Ook kan extreme neerslag zorgen voor gevaarlijke overstromingen. Ook volgens het KNMI brengt dit mensen wereldwijd in toenemende mate in gevaar van voedselonzekerheid en verminderde waterveiligheid. Extreme zomertemperaturen dragen bij aan het smelten van ijs, zoals op Groenland, en verstoren de koolstofkringloop door verdroging. Hierdoor worden ecosystemen aangetast en neemt de biodiversiteit verder af, wat een bedreiging vormt voor vele plant- en diersoorten wereldwijd.

De gevolgen van extreme weersomstandigheden zijn hiervan zijn steeds zichtbaarder en merkbaarder. Bij verdere temperatuurstijging wordt de kans hierop nog groter. Waardoor de kans op onder meer waterschade en natuurbranden verder toeneemt. Nederland is extra kwetsbaar voor overstromingen, omdat een deel van het land onder de zeespiegel ligt en er veel rivieren door Nederland stromen. Het veranderende klimaat is slecht voor de gezondheid van mensen. Denk aan luchtwegproblemen door luchtvervuiling of meer allergische reacties. Door veranderingen in temperatuur, vochtigheid en neerslag krijgen infectieziekten bovendien meer ruimte. Volgens het IPCC heeft klimaatverandering inmiddels op de hele wereld geleid tot deels onomkeerbare gevolgen, met name door vaker optredende extreme weersomstandigheden. Miljoenen mensen wereldwijd hebben hierdoor te weinig eten of lopen gevaar door overstromingen. Verder is er in sommige delen van de wereld een forse afname van de biodiversiteit en zijn honderden soorten verloren gegaan. De meest kwetsbare mensen en ecosystemen worden daarbij het meeste getroffen.

De gevolgen van een opwarmende aarde zijn uiteenlopend. In de wetenschap worden deze onderverdeeld in vijf risico’s: Het wordt heter; Vaker extreem weer; Een toenemende kans op overstromingen; Het wordt droger; Een stijgende zeespiegel. De opwarming van de planeet zorgt voor een hogere luchtvochtigheid. Een hetere lucht kan meer vocht vasthouden en veroorzaakt extremere, vaker voorkomende stormen. Over het jaar gemeten neemt de neerslag niet toe of af in een veranderend klimaat. Wel zal er lokaal meer regen vallen in korte tijd. Dit is nu al merkbaar: korte piekbuien of een wolkbreuk zetten geregeld een straat of dorp blank. Tegelijkertijd nemen de perioden zonder gematigde buien af. Het is dus langer droog. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft zo compleet mogelijk in beeld gebracht wat de risico’s van klimaatverandering voor cultureel erfgoed zijn. Domein Risico Archeologie Lokale impact door afspoeling bovenlaag en omwaaiende bomen die bodem verstoren. Hellingerosie door regenval. Mogelijk schade door fluctuaties grondwaterstand. Gebouwd erfgoed Toename van schade door extreme regenval, stormen en onweer. Collecties Roerend erfgoed als onderdeel van een historisch interieur kan beschadigd raken door extreem weer. Geen of ondermaatse calamiteitenplannen. Immaterieel erfgoed Sommige vormen van immaterieel erfgoed zijn gevoelig voor weerseffecten. Zo heeft de Elfstedentocht lange perioden van kou nodig, en de kans hierop neemt door klimaatverandering af. Extreem weer vormt een bedreiging voor buitenactiviteiten zoals traditionele optochten. Denk aan carnavalsoptochten en bloemencorso's. Cultuurlandschappen Storm en extreme regenval tasten cultuurlandschappen en historisch groen aan. De kaart Klimaatrisico's voor het Nederlandse erfgoed laat zien waar in Nederland de effecten van hitte, wateroverlast, overstromingen en droogte zich zullen voordoen.